Budowniczy zabytkowego kościoła

paweł sokołowski
ks. Paweł Sokołowski

Pamięci ks. Pawła Sokołowskiego – budowniczego kościoła i pierwszego proboszcza parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Kłodnicy Dolnej.

Ks. Paweł Sokołowski urodził się w Leśniczówce k/Chełma 29 kwietnia 1886 r. jako syn Franciszka i Józefy z Jastrzemskich. Ponieważ rodzina miała posiadłość ziemską w okolicach Płońska k/Warszawy, przeniosła się tam niebawem. Paweł ukończył w Płońsku dwuklasową szkołę miejską. Niestety nie mógł kształcić się dalej, ponieważ – jako syn powstańca z 1863 r. – miał zamkniętą drogę do szkół średnich. Ten ambitny 15-latek w 1901 r. decyduje się na wyjazd do Ziemi Świętej. Uzyskawszy zezwolenie rządu carskiego, razem z kolegą, via Odessa, Morze Czarne i Konstantynopol dociera do Ziemi Świętej. Zapisuje się do franciszkańskiej, włoskiej szkoły kolonialnej. Do gimnazjum uczęszczał w Emmaus w Collegio Serafico, retoryki uczył się w Ain Karem, a trzyletni kurs filozofii i nauk przyrodniczych zaliczył w Betlejem. We wrześniu 1908 r. wstąpił do Zakonu Franciszkanów. Święcenia kapłańskie otrzymał 23 grudnia 1911 r. Prymicyjną Mszę św. odprawił w wigilię Bożego Narodzenia 24 grudnia 1911 r. w grocie Narodzenia w Betlejem.

Po latach spędzonych w Ziemi Świętej odzywa się tęsknota za Ojczyzną. O. Paweł zwraca się do łacińskiego Patriarchy w Jerozolimie z prośbą o tzw. sekularyzację, czyli przeniesienie z zakonu do diecezjalnej posługi kapłańskiej z możliwością powrotu do kraju ojczystego. Takie pozwolenie otrzymuje 17 października 1912 r. Po powrocie do ojczyzny składa dokumenty w carskim Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, które to neguje jego stan duchowny, usiłując wcielić go do wojska. Udaje się wówczas w okolice Krymu do diecezji Saratowsko-Tyraspolskiej i we wrześniu 1913 r., po złożeniu przysięgi biskupowi Józefowi Kesslerowi, zostaje inkardynowany do tej diecezji. W latach 1913-1919 duszpasterzuje na wielu placówkach w Odessie, w Korczu, na Krymie oraz Jelizawetgradzie, w Czersońskiej Guberni.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, ks. Paweł prosi biskupa Kesslera o zwolnienie z diecezji i wraca do wolnej Polski. Zwraca się do Biskupa Polowego, aby mógł pełnić funkcję kapelana Wojska Polskiego. Zostaje przyjęty i skierowany do 47 pułku piechoty Strzelców Kresowych, gdzie służy do 9 sierpnia 1921 r. Zwolniony (rozkazem pułku) z posługi kapelańskiej zostaje inkardynowany do diecezji podlaskiej przez biskupa Henryka Przeździeckiego. Przez kilka tygodni jest rektorem kościoła filialnego w Klonowicy, a po erygowaniu tam parafii, 1 listopada 1921 r. zostaje jej pierwszym proboszczem.

23 kwietnia 1923 r. zostaje przeniesiony na probostwo do Brzeźnicy Książęcej w pobliżu Parczewa, gdzie posługuje przez cztery lata. W tym czasie papież Pius XI bullą Vix Poloniae unitas dokonuje korekty granic diecezji, w wyniku której Brzeźnica Książęca zostaje włączona do diecezji lubelskiej. I tak po latach ks. Paweł Sokołowski znalazł się w diecezji, w której się urodził.

Niespokojny duch ks. Pawła, jak również żywa korespondencja z przyjacielem i kolegą ze studiów, a aktualnym Przyłożonym Kustodii Ziemi Świętej w Jerozolimie o. Aureliuszem Borkowskim sprawiają, że decyduje się na ponowny wyjazd do Ziemi Świętej. 27 lutego 1927 r. prosi biskupa lubelskiego o zwolnienie z pracy duszpasterskiej w diecezji. Biskup Marian Fulman zwalnia go wprawdzie z obowiązków proboszcza w Brzeźnicy Książęcej, ale powierza mu poważne zadanie budowy kościoła  i organizację parafii w Kłodnicy.

W październiku 1928 r. ks. Paweł Sokołowski przybywa do Kłodnicy, podejmując zadania powierzone mu przez biskupa. Jego wszechstronne wykształcenie, praktyczna inteligencja, otwartość na ludzi, zdrowa pobożność, stanowczość, niekiedy porywczość, ukształtowały oblicze parafii w Kłodnicy na całe dziesięciolecia. 

Po wkroczeniu Niemców ks. Paweł najpierw się ukrywa, a w 1941 r. zostaje przeniesiony do Rudna w dekanacie lubartowskim, gdzie pracuje do 1947 r. Biskup lubelski Stefan Wyszyński przenosi ks. Pawła Sokołowskiego do parafii Uchanie. 4 czerwca 1958 r. został zwolniony z obowiązków proboszcza i przeniesiony na emeryturę. Jako emeryt zamieszkał w kościele filialnym parafii Sahryń w Turkowicach. Zmarł 28 listopada 1959 r. Spoczywa na cmentarzu w Uchaniach.

Opracowano na podstawie książki: Ks. Kazimierz Bownik, 100 lat Służby Bożej w Kłodnicy, Chełm 2018.